Izydor Wysłouch

Syn Antoniego, brat Antoniego Izydora. Historyk. W 1893 roku wstąpił do ukrytego bezhabitowego zakonu kapucynów; bliski współpracownik o. Honorata Koźmińskiego i współorganizator „podziemnego” życia zakonnego w Królestwie Polskim. (Po kasacie zakonów przez władze carskie w 1864 roku tworzone były przez o. Koźmińskiego formacje realizujące różne zadania społeczne, a zorganizowane jako zgromadzenia zakonne). W 1899 roku otrzymał święcenia kapłańskie.

Człowiek żarliwej wiary, wrażliwy na problemy społeczne i gorący patriota – posiadał wielki talent przyciągania i gromadzenia wokół siebie ludzi. Płomienny mówca, pisarz. W jego dorobku jest kilkadziesiąt pozycji publicystycznych, obejmujących zagadnienia wiary, społeczne, patriotyczne; a także krytykę konserwatyzmu katolickiego i aspołecznych postaw części duchowieństwa.

W 1908 roku wystąpił z zakonu. Studiował w Paryżu w Ecole des Hautes Etudes i College de France. W Polsce niepodległej pracował w Ministerstwie Opieki Społecznej, od 1928 jako kierownik wydziału. Będąc wysokim urzędnikiem państwowym wkładał całe siły i zdolności w realizację swoich ideałów - godziwego statusu społecznego dla słabych, chorych i starych.

W 1927 roku napisał kilkusetstronicową pracę historyczną „Zenon Wysłouch podkomorzy brzeski 1727-1805”. Praca zawiera cenne informacje o zdarzeniach politycznych, sytuacji społecznej na przestrzeni lat, a również o historii Polesia i panujących tam stosunkach i obyczajach. Biografia Zenona i ciekawe, przytaczane fakty historyczne zostały oparte na dokumentach z istniejących wówczas licznych kronik, publikacji, listów i archiwów, także tych przechowywanych w Pirkowiczach a zniszczonych 13 lat później. Zmarł w roku 1937 w Warszawie.